Kabinet gebruikt een WRR rapport voor afspraken terugdringen flex

De argumenten om in te grijpen in de flexibilisering van de zorg nemen toe. Vorige week was er een nieuw voorbeeld. Het kabinet gebruikt een WRR rapport om afspraken voor het terugdringen van flex te onderbouwen. De inhoud van het rapport zelf stuurt hier echter niet op aan. Wat is het kabinet van plan met "verkeerde flexibilisering"?

Lees ook:

• Elke zzp-er mogelijk schijnzelfstandig: 'alle inkomens, alle sectoren'
• Taskforce optimale inzet zorgprofessionals: dring zzp-schap terug
• Aanpak schijnzelfstandigen komt dichterbij. Wat betekent dit voor jou?

WRR rapport: positie en waardering voor zorgprofessionals

De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) informeert en adviseert de overheid over grote maatschappelijke vraagstukken. In het rapport Kiezen voor houdbare zorg. Mensen, middelen en maatschappelijk draagvlak uit september 2021, spreekt de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid helder over wat zorgprofessionals nodig hebben.

"We sluiten ons aan bij de recente adviezen van de SER en de RVS.. Zorgverleners zouden meer ruimte moeten krijgen voor de zorg voor patiënten. Zij missen nu veelal de zeggenschap om zelf vorm te geven aan de zorg die ze leveren, maar ook invloed op hun eigen werktijden en werkprocessen.. Belangrijke middelen om dit te bereiken zijn: meer autonomie voor de zorgprofessional, meer tijd voor patiënten/cliënten en meer waardering. Met betrekking tot het punt van waardering geeft de RVS aan dat veel verzorgenden en verpleegkundigen een aantrekkelijk loopbaanperspectief missen. Met name voor verzorgenden is de financiële honorering dermate beperkt en hebben zij vaak zulke kleine contracten dat ze vaak niet economisch zelfstandig zijn."

Lees ook ons eigen onderzoek: Wat houdt zorgmedewerkers tegen om voor een dienstverband te gaan?

Kabinet gebruikt WRR rapport voor afspraken terugdringen flex

Met het rapport stelt de WRR dat de overheid scherpere keuzes moet maken. Alleen dan blijft de toegankelijkheid en de kwaliteit van de zorg in de toekomst op orde. Het WRR rapport spreekt in het rapport eenmaal over de flexibilisering op de zorg. - 'Het aandeel zelfstandigen is beperkt (14,5 procent) en stijgt ook niet structureel, ondanks dat verpleegkundigen in toenemende mate als zzp’er en op detacheringsbasis werken.'

De kabinetsreactie op het rapport van vorige week doet voorkomen dat de WRR suggesties heeft gedaan om flex terug te dringen - 'De formerende partijen hebben het (WRR) rapport kunnen benutten ... daarover worden afspraken gemaakt met zorgpartijen. En de manier waarop we in de zorg werken moet.. met.. minder flexwerkers – een uitdaging die het kabinet samen met werkgevers en werknemers oppakt.'

In een apart kader op pagina 9 van de kabinetsreactie op het rapport, wordt er gesproken over "verkeerde flexibilisering". Hieronder een aantal passages.

"Zorgverleners kiezen er vaker voor zich als zelfstandige in te laten huren door zorgorganisaties, omdat ze het gevoel hebben als flexwerker meer te kunnen verdienen, prettiger te kunnen werken, minder werkdruk, minder regels en meer vrijheid. Dit leidt tot een toename van de personeelskosten in de zorg, bijvoorbeeld omdat bemiddelingsbureaus zelf een deel van het tarief ontvangen... Dit gaat ten koste van de middelen die zorgorganisaties hebben om in de eigen zorgverleners te investeren. Het kabinet wil voorkomen dat de toenemende krapte op de arbeidsmarkt tot de verkeerde flexibilisering leidt, met onhoudbare situaties binnen zorgorganisaties en hogere kosten. De bewindspersonen van VWS verkennen daarom welke afspraken of maatregelen nodig zijn om de afhankelijkheid in de zorg van bemiddelingsbureaus te verminderen en zorginstellingen hun eigen flexibele schil te laten optimaliseren."

Een voorbeeld van zo'n regionale flexibele schil (in loondienst) lees je hier.

Het kabinet: arbeidsmarkt krapte veroorzaakt flexibilisering

De arbeidsmarkt is zoals verwacht krap geworden door de vergrijzende bevolking. Zoals het WRR rapport stelt zal de overheid na moeten denken over hoe om te gaan met schaarste. In plaats van te redeneren vanuit de behoefte van de zorgprofessional, gebruikt het kabinet een WRR rapport voor afspraken om flex terug te dringen. Omdat er krapte is op de arbeidsmarkt, ontstaat er 'verkeerde flexibilisering'. Zorgprofessionals en bureaus maken misbruik van de krappe omstandigheden. Hier moeten maatregelen voor komen, aldus het kabinet.

Het verwijt van het kabinet over flexwerkers in de zorg:

• Flexwerkers kiezen voor zichzelf, willen meer geld en leuke diensten;
• Flexibilisering maakt goed werkgeverschap onmogelijk;
• Bemiddelingsbureaus belemmeren een eigen flexibele schil van werkgevers.

De zorgprofessional: slecht werkgeverschap veroorzaakt krapte

Voor zorgprofessionals is deze redenatie de omgekeerde wereld. Jarenlang is er een schreeuw om goed werkgeverschap in de zorg. Dat vraagstuk is niet opgelost en komt niet tot stand in de praktijk. Individuele werkgevers krijgen het niet voor elkaar, zo blijkt jaar op jaar iedere keer opnieuw. De torenhoge verzuim en uitstroom cijfers zijn hier een structureel signaal van.

Het verwijt van de zorgprofessional aan het dienstverband in de zorg:

• Zorgverleners kunnen werk en privé niet combineren en de rekeningen niet betalen;
• Omdat goed werkgeverschap ontbrak, zijn mensen de afgelopen 15 jaar fors gaan flexibiliseren;
• Bemiddelingsbureaus regisseren voor werkgevers de gaten in het rooster die ontstaan door de grote hoeveelheid openstaande vacatures.

Onderwerpen zoals inspraak, zeggenschap, waardering waar de WRR het over had zijn niet nieuw en zijn de redenen voor vertrek uit dienstverband geweest voor tienduizenden zorgverleners. Om vervolgens naar deze groep te wijzen en te stellen dat zij op hun beurt verantwoordelijk zijn voor slecht werkgeverschap is de omgekeerde wereld, met mogelijk desastreuze gevolgen voor de praktijk.

Lees ook: Ruim de helft van zzp’ers in de zorg stopt bij gedwongen dienstverband